O badaniu

Czym jest Ogólnopolskie Badanie Chorobowości Szpitalnej Ogólnej?

Ogólnopolskie Badanie Chorobowości Szpitalnej Ogólnej (OBChSO) prowadzone jest przez Zakład Monitorowania i Analiz Stanu Zdrowia Ludności NIZP PZH – PIB we współpracy ze szpitalami z całego kraju oraz Wydziałami właściwymi do spraw zdrowia w Urzędach Wojewódzkich. W ramach OBChSO są gromadzone, przetwarzane i analizowane jednostkowe dane o wszystkich przypadkach hospitalizacji ogólnych (niepsychiatrycznych) w Polsce, a także opracowywane i rozpowszechniane informacje wynikowe. Wszystkie zbierane w Badaniu dane są anonimowe.

Cele Ogólnopolskiego Badania Chorobowości Szpitalnej Ogólnej

Dane o hospitalizacjach stanowią ważny element w ocenie stanu zdrowia ludności, gdyż dokładność diagnozy szpitalnej z reguły przewyższa informacje pochodzące z innych źródeł takich jak badanie umieralności czy zgłaszalności w ramach otwartej opieki zdrowotnej. Trzeba podkreślić, że OBChSO gromadzi dane pochodzące zarówno ze szpitali publicznych, jak i niepublicznych (z wyjątkiem oddziałów psychiatrycznych) i dotyczące wszystkich leczonych pacjentów, niezależnie od ich miejsca zamieszkania czy statusu ubezpieczenia. Zawiera informacje unikalne w skali kraju, niedostępne na podstawie innych źródeł, takie jak zewnętrzna przyczyna urazu czy pełny łańcuch przyczyn zgonów szpitalnych.

Po dane OBChSO często sięgają badacze – epidemiolodzy, specjaliści zdrowia publicznego oraz innych dziedzin z zakresu nauk medycznych i nauk o zdrowiu. Udało się zidentyfikować ponad 60 artykułów zamieszczonych w recenzowanych czasopismach naukowych na całym świecie odwołujących się do naszych wyników (ich lista dostępna jest w zakładce O badaniu -> Publikacje). Z danych OBChSO korzystają także instytucje zajmujące się zarządzaniem w ochronie zdrowia (warto podkreślić, że niezależnie od kraju i systemu opieki zdrowotnej koszty leczenia szpitalnego stanowią około połowy wydatków przeznaczonych na ochronę zdrowia). Na tej podstawie przygotowano m. in. „Wskaźniki do projektu tworzenia sieci szpitali z elementami analizy sytuacji demograficznej i stanu zdrowia ludności [1]”

Ogólne ramy prawne

OBChSO prowadzone jest w ramach Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej (PBSSP), przygotowywanego corocznie przez Główny Urząd Statystyczny i ogłaszanego Rozporządzeniem Rady Ministrów. Aktualnie obowiązuje Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2023 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2024 [Dz. U. 2023 poz. 2747]. Podstawę prawną dla PBSSP stanowi Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej [tekst jednolity: Dz. U. 2023 poz. 773]. OBChSO jest częścią badania Hospitalizacja (symbol 1.29.03 (096) w PBSSP 2024), którego organem prowadzącym jest Minister właściwy do spraw zdrowia. Zlecił On to zadanie NIZP PZH – PIB w części dotyczącej hospitalizacji ogólnej (gdzie jest wykonywane jako OBChSO) oraz Instytutowi Psychiatrii i Neurologii we współpracy z Centrum e-Zdrowia (w zakresie hospitalizacji psychiatrycznych). Więcej informacji o prawnym umocowaniu OBChSO znajduje się w zakładce Akty prawne.

Obowiązek raportowania danych

Ustawowy obowiązek przekazywania danych do OBChSO (w zakresie Karty statystycznej szpitalnej ogólnej MZ/Szp-11) mają zgodnie z PBSSP 2024: zakłady lecznicze, w których podmiot leczniczy wykonuje działalność leczniczą w rodzaju świadczenie szpitalne, w tym samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej MSWiA i MON. Zgodnie z Art. 7.1. Ustawy o statystyce publicznej uczestnicy Badania są zobowiązani do: „udzielenia i przekazania prowadzącemu badanie pełnych, zgodnych ze stanem faktycznym, rzetelnych i wyczerpujących danych, zgodnie ze szczegółowym zakresem, w formie, postaci i terminach określonych w programie badań statystycznych statystyki publicznej”. Badanie prowadzone jest metodą obserwacji pełnej. Więcej informacji dotyczących udziału w OBChSO znajduje się w zakładce Dla podmiotów uczestniczących.

Gdzie można odnaleźć najważniejsze informacje wynikowe ?

Najważniejsze informacje wynikowe OBChSO (liczby bezwzględne, rzeczywiste współczynniki hospitalizacji oraz średnie długości pobytu w szpitalu według przyczyn, a także płci, wieku i miejsca zamieszkania pacjentów w układzie miasto/wieś) są dostępne w zakładce Wyniki badania. Wybrane charakterystyki województw i powiatów są zamieszczane w prowadzonej przez NIZP PZH – PIB internetowej Bazie Wiedzy w Zakresie Nierówności w Zdrowiu (moduł: Zdrowie w województwach i powiatach, zakładka Analizy).

Wyniki szczegółowych analiz chorobowości hospitalizowanej w naszym kraju są przedstawiane w wydawanych cyklicznie raportach: „Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania” – ostatni opublikowano w 2022 r (linki do rozdziałów poświęconych hospitalizacji z najnowszych wydań raportu dostępne są w zakładce O badaniu -> Publikacje).

Jak cytować i powoływać się na wyniki badania ?

Ilekroć będą  się Państwo powoływać na wyniki Ogólnopolskiego Badania Chorobowości Szpitalnej Ogólnej, prosimy o umieszczanie w tekście następującego odwołania:

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy; Ogólnopolskie Badanie Chorobowości Szpitalnej Ogólnej; statystyka.pzh.gov.pl

Znaczenie międzynarodowe Badania

Dane z pochodzące z OBSChO przesyłane są za pośrednictwem GUS do organizacji międzynarodowych – EUROSTAT-u (urzędu statystycznego Unii Europejskiej), Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Na ich stronach internetowych można porównać dane o hospitalizacji ludności Polski z danymi z innych krajów. Obecnie trzy wspomniane wyżej instytucje biorą udział w budowie wspólnego systemu zbierania niefinansowych danych z zakresu opieki zdrowotnej (zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 1338/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie statystyk Wspólnoty w zakresie zdrowia publicznego oraz zdrowia i bezpieczeństwa w pracy [Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 354/70] dostępnym również w zakładce Akty prawne).

[1] Wojtyniak B., Goryński P., Kuszewski K., Wskaźniki do projektu tworzenia sieci szpitali z elementami analizy sytuacji demograficznej i stanu zdrowia ludności, Państwowy Zakład Higieny, Warszawa, 2006